„Żeńcy Wielkopolscy” świętowali jubileusz

Zespół Pieśni i Tańca „Żeńcy Wielkopolscy" działający przy Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Nietążkowie obchodził jubileusz 30-lecia swojej działalności. Z tej okazji odbyło się wiele wydarzeń i uroczystości.

Dnia 29 września 2012 r. odbył się koncert w auli Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Lesznie, który zainaugurował świętowanie tej rocznicy. W trwającym niecałe 4 godziny widowisku wzięło udział około 120 członków zespołu, którzy zaprezentowali w całości aktualny repertuar, do którego zalicza się takie tańce narodowe, jak: polonez i mazur oraz tańce i przyśpiewki regionalne, jak: kszczonowskie, opolsko-raciborskie, górali Beskidu Śląskiego, Krakowiaków Wschodnich, rzeszowsko-przeworskie, górali Beskidu Żywieckiego, z Bukówca Górnego, Szamotuł, Wielkopolski Zachodniej i Kościana. Tancerzom akompaniowały dwie kapele: duża i dudziarska. W celu uszanowania rodzimej kultury, druga część koncertu składała się wyłącznie z folkloru wielkopolskiego, która została zakończona widowiskiem tańców i przyśpiewek kościańskich pt. „Swaty w Morownicy". Podczas imprezy po raz pierwszy zespół wystąpił w zrekonstruowanych strojach z okolic Kościana. Pokazy taneczne, wokalne i muzyczne uzupełniały krótkie filmy o historii i osiągnięciach zespołu. W koncercie uczestniczyło wiele delegacji samorządowych, parlamentarzystów, zespołów folklorystycznych, stowarzyszeń, które złożyły życzenia jubilatowi. Poseł RP - pani Małgorzata Adamczak w imieniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP - pana Bogdana Zdrojewskiego, wręczyła zespołowi odznakę honorową - „Zasłużony dla Polskiej Kultury". Koncert poprzedziło spotkanie byłych i obecnych członków zespołu.

Dzień później - 30 września w kościele p.w. św. Stanisława Kostki w Śmiglu odbyła się msza św. w intencji zespołu celebrowana przez ks. dziekana Tadeusza Fołczyńskiego. Po nabożeństwie, w Centrum Kultury w Śmiglu, otwarto wystawę pt. „XXX lat ZPiT „Żeńcy Wielkopolscy". Zgromadzono na niej pamiątki, dyplomy, wyróżnienia, materiały archiwalne, plakaty oraz zdjęcia ukazujące 30-letnią historię zespołu. Wystawę można było zwiedzać do 14 października br. Niezwykle miłym akcentem uroczystości jubileuszowych był bal, w którym wzięli udział obecni i byli członkowie zespołu. Zabawa rozpoczęła się zgodnie z polską tradycją, czyli polonezem, którego poprowadził założyciel zespołu - pan Eugeniusz Kurasiński. Z okazji jubileuszu wydano także informator oraz widokówkę o zespole, która jednocześnie pełni rolę cegiełki na rzecz działalności ZPiT ,,Żeńcy Wielkopolscy”. Obchody tej rocznicy zakończył drugi koncert jubileuszowy, który odbył się w Centrum Kultury w Śmiglu, w dniu 14.10.2012 roku.

Zespół Pieśni i Tańca „Żeńcy Wielkopolscy” serdecznie dziękuje wszystkim osobom i instytucjom, które przyczyniły się do organizacji i uświetnienia uroczystości jubileuszowych, a w szczególności: władzom samorządowym Śmigla i powiatu kościańskiego, parlamentarzystom i radnym, rektorowi Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Lesznie, księdzu dziekanowi dekanatu śmigielskiego, dyrektorowi i pracownikom Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Nietążkowie, dyrektorowi i pracownikom Centrum Kultury w Śmiglu, Stowarzyszeniu Miłośników Folkloru „Żeńcy Wielkopolscy”, Kościańskiemu Ośrodkowi Kultury, twórcom filmów o historii zespołu, autorom zdjęć wykorzystanym w widokówce, osobie odpowiedzialnej za przygotowanie balu jubileuszowego, radzie rodziców oraz członkom zespołu bezpośrednio zaangażowanym w organizację jubileuszu. Dziękujemy także za wszystkie życzenia i wyrazy sympatii.

Jako kierownik zespołu serdecznie dziękuję całej kadrze instruktorskiej, muzykom i tancerzom za ogromne zaangażowanie i poświęcenie w przygotowaniu programów artystycznych obu koncertów i oprawy mszy św.

Zespół Pieśni i Tańca „Żeńcy Wielkopolscy” powstał 23.09.1982 roku z inicjatywy ówczesnego dyrektora Zespołu Szkół Rolniczych w Nietążkowie (aktualnie Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Jana Kasprowicza w Nietążkowie), pana Seweryna Miedzińskiego. Pierwszym jego instruktorem, choreografem i kierownikiem, a zarazem założycielem był nauczyciel w/w Zespołu Szkół Rolniczych - Eugeniusz Kurasiński.

Początkowo zespół działał, jako przyszkolne kółko taneczne. W ramach pierwszego roku pracy uczniowie - członkowie kółka uczyli się tańców towarzyskich, dyskotekowych, poloneza i integracyjnych zabaw tanecznych. Sami szyli stroje do pierwszego występu, który miał miejsce w auli szkolnej, w maju 1983 roku. W miarę upływu czasu do programu wprowadzano coraz więcej tańców narodowych, regionalnych, pieśni ludowych i obrzędowych.

Po roku działania dyrekcja Zespołu Szkół Rolniczych w Nietążkowie zakupiła dla zespołu stroje krakowskie. Od 1985 roku zespół nosi nazwę „Żeńcy Wielkopolscy”. Pierwszym, ważnym sukcesem było zdobycie najwyższego podium przez reprezentację Zespołu Szkół Rolniczych w Nietążkowie na I Wojewódzkim Festiwalu Kultury organizowanym przez Zarząd Wojewódzki Związku Młodzieży Wiejskiej w 1984 roku. Trzon tej reprezentacji stanowił Zespół Pieśni i Tańca „Żeńcy Wielkopolscy”, zdobywając wtedy pierwsze miejsce w kategorii tańców narodowych, regionalnych, przyśpiewek i obrzędów. Później pojawiły się kolejne osiągnięcia i sukcesy na konkursach wojewódzkich i ogólnopolskich, w tym te najcenniejsze na Ogólnopolskich Przeglądach Kultury Młodzieży Szkolnej w Przeworsku. Do sukcesów tancerzy znacząco przyczyniły się kapele: duża i dudziarska. Ta ostatnia odniosła również samodzielnie sukcesy artystyczne na konkursach kapel dudziarskich i skrzypków. Ukoronowaniem pierwszego pięciolecia działalności zespołu był koncert z 13 innymi, wyróżnionymi zespołami pieśni i tańca na scenie Teatru Wielkiego w Warszawie z okazji XXX-lecia Związku Młodzieży Wiejskiej.

W 1988 roku zespół po raz pierwszy wyjechał na zagraniczne występy do NRD, a nieco później do Szwecji, Słowacji i Rosji. Podczas pierwszego jubileuszu z okazji 10-lecia działalności, zespół posiadał już w swoim programie wszystkie tańce narodowe: polonez, kujawiak, oberek, krakowiak i mazur oraz wiązanki tańców i przyśpiewek: szamotulskich, z Wielkopolski Zachodniej, lubelskich i rzeszowsko-przeworskich.

Początek lat 90-tych przyniósł zmiany kadrowe. W 1991 roku kierownikiem i instruktorem został Karol Rupociński. W następnym roku kierownictwo ponownie objął Eugeniusz Kurasiński, a w połowie 1993 roku nowym kierownikiem i instruktorem zespołu został Rafał Rosolski, który funkcję tę pełni do dnia dzisiejszego. Trudny okres transformacji ustrojowej w Polsce i zmiany kadrowe nie zakłóciły jednak działalności zespołu, który w 1996 roku przeszedł pomyślnie weryfikację i został członkiem Polskiej Sekcji Międzynarodowej Rady Stowarzyszeń Folklorystycznych, Festiwali i Sztuki Ludowej C.I.O.F.F. W 1998 roku miało miejsce jedno z najważniejszych wydarzeń w historii zespołu - spotkanie z Ojcem Świętym Janem Pawłem II przed Bazyliką św. Piotra w Rzymie. W rok później „Żeńcy Wielkopolscy” wraz z reżyserem - Andrzejem Wajdą i aktorami ekranizacji epopei narodowej „Pan Tadeusz” uczestniczyli w otwarciu Skansenu Filmowego „Soplicowo” w Cichowie. Od połowy lat 90-tych zespół regularnie zaczął wyjeżdżać na zagraniczne koncerty. W ciągu 30 lat działalności 33-krotnie gościł poza granicami kraju, odwiedzając takie państwa, jak: Białoruś (2003), Bułgaria (2007, 2009, 2012), Dania (2000), Francja (1990, 2000), Grecja (1999), Holandia (1997), NRD (1988, 1989), Niemcy (1993, 1997), Rosja (1989), Serbia (2009), Słowacja (1989, 1996, 1998, 2000, 2011), Szwecja (1988), Turcja (2011), Ukraina (1995), Włochy (1998, 1999, 2001, 2004, 2005, 2012), Węgry (1997, 2009).

Pod koniec lat 90-tych zespół zaczął organizować imprezy o charakterze folklorystycznym. W latach 1999 i 2000 były to: „Świętojańskie Spotkania Folklorystyczne”, natomiast w latach 1998 i 2001 w ramach programu „Młodzież” zorganizował „Młodzieżowe Spotkania - Nietążkowo”. Od 2006 roku współorganizuje Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne „Pociągiem do folkloru”, a od 2009 roku - Wielkopolskie Konfrontacje Młodych Dudziarzy i Skrzypków Kapel Dudziarskich im. Edwarda Ignysia - „Ignysiowy Laur”. ZPiT „Żeńcy Wielkopolscy” gościł u siebie wiele zagranicznych grup folklorystycznych. Z biegiem lat program artystyczny ulegał zmianom i poszerzeniu. Aktualnie w swoim repertuarze zespół prezentuje folklor wielkopolski z okolic Szamotuł, z Wielkopolski Zachodniej, z Bukówca Górnego i Kościana oraz z innych regionów Polski: Rzeszowa, Przeworska, Lublina, Beskidu Śląskiego i Żywieckiego, Śląska, Krakowa, Łowicza, a także tańce narodowe: polonez i mazur. Od 2010 roku działa w zespole Grupa Tancerzy Dorosłych prowadzona przez założyciela - Eugeniusza Kurasińskiego.

Zespół Pieśni i Tańca „Żeńcy Wielkopolscy” od powstania do dzisiaj pielęgnuje tradycje polskiej kultury ludowej. Jednym z jego głównych celów jest ochrona dziedzictwa kulturowego Wielkopolski. Przede wszystkim pragnie zadbać o zachowanie bogactwa kulturowego swojej „małej ojczyzny” - Ziemi Kościańskiej. Od połowy lat dziewięćdziesiątych prowadzone były prace nad rekonstrukcją folkloru tego podregionu (muzyki, tańca, śpiewu i stroju). W latach 1997-2011 odbyły się w Nietążkowie warsztaty z folkloru tanecznego powiatu kościańskiego prowadzone przez panią Mirosławę Bobrowską. W tym samym okresie do zespołu przekazano stare stroje i fotografie. W 2005 roku powstała kolejna kapela dudziarska nawiązująca do tradycji kapel Edwarda Ignysia. Jej pierwszym instruktorem był Tomasz Kiciński, a od 2007 roku kapelę prowadzi Michał Umławski. Wielkim sukcesem kapeli jest zajęcie I miejsca przez Jarosława Kozaka (skrzypce podwiązane) w kategorii Mistrz-Uczeń na 44 Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym. W 2010 roku podczas koncertu gwiazdkowego zespół wraz z kapelą po raz pierwszy zaprezentował tańce, muzykę i przyśpiewki kościańskie. Ostatnim etapem odtwarzania kultury ludowej podregionu kościańskiego było opracowanie dokumentacji stroju wykonane przez kierownika zespołu - Rafała Rosolskiego we współpracy z dr Joanną Minksztym z Muzeum Etnograficznego w Poznaniu. W 2012 roku stroje zostały uszyte i marzenie o rekonstrukcji folkloru kościańskiego stało się rzeczywistością.

W dniu 26 maja 2012 roku Rada Miejska Śmigla za zasługi w propagowaniu kultury ludowej i promocji ziemi śmigielskiej, przyznała zespołowi tytuł ,,Zasłużony dla Miasta i Gminy Śmigiel”. Tego samego roku, ale 30 sierpnia, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP przyznał zespołowi odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.

Zespół Pieśni i Tańca „Żeńcy Wielkopolscy” działa przy Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych im. Jana Kasprowicza w Nietążkowie. Opiekę nad nim (poza szkołą w Nietążkowie) pełni także: Centrum Kultury w Śmiglu, Urząd Miejski w Śmiglu, Starostwo Powiatowe w Kościanie oraz założone w 2004 roku Stowarzyszenie Miłośników Folkloru ,,Żeńcy Wielkopolscy”.

Zespół jest członkiem Międzynarodowej Rady Stowarzyszeń Folklorystycznych, Festiwali i Sztuki Ludowej CIOFF.

R.R.